Bệnh thoái hóa khớp là một bệnh rất hay gặp và là một trong những nguyên nhân chính gây giảm, mất khả năng vận động ở người cao tuổi. Trong khi đó, các phương pháp điều trị hiện nay, cả nội khoa và ngoại khoa rất tốn kém nhưng cũng chưa đạt được kết quả mong muốn.

Với sự phát triển mạnh mẽ của nền y học, người mắc bệnh khớp nói chung và thoái hóa khớp nói riêng được điều trị bằng công nghệ tế bào gốc.

Công nghệ sử dụng tế bào gốc là công nghệ sử dụng những tế bào chưa biệt hóa như tế bào dây rốn, một tỷ lệ nhỏ ở tế bào mô mỡ và tiểu cầu. Khi tiêm những tế bào này vào những cơ quan đã biệt hóa đầy đủ thì chúng sẽ phát triển và biệt hóa theo đặc tính của các tế bào địa phương. Đây là một công nghệ y học có tiềm năng và triển vọng lớn nhất của thế kỷ XXI nhưng phương pháp này được thực hiện bởi các quy trình xử lý tế bào gốc từ tiểu cầu, tế bào mỡ, tế bào dây rốn hết sức phức tạp chỉ các nước có nền y học phát triển mới có thể áp dụng.

Để khắc phục nhược điểm trên chúng tôi đã tìm được hướng điều trị mới là áp dụng phương pháp dùng tế bào gốc theo phương thức đơn giản, phương thức này tránh được các quy trình xử lý tế bào gốc từ tiểu cầu rất phức tạp mà các nước có nền y học phát triển vẫn áp dụng. Cụ thể như sau:

Lấy 10 ml máu tự thân của bệnh nhân xử lý bằng một dung dịch đặc dụng nhằm loại bỏ bớt các loại tế bào máu không cần thiết, thu lại được còn 4ml dung dịch tự thân có tế bào gốc đem tiêm đều vào 2 huyệt Độc tỵ (thao tác này đòi hỏi vô trùng tuyệt đối và kĩ năng tiêm cao). Giai đoạn đầu, mỗi tuần tiêm 2 lần, giai đoạn củng cố mỗi tuần tiêm một lần, giai đoạn duy trì một tháng tiêm 2 lần.

Cần lưu ý đặc biệt rằng: nếu tiêm trực tiếp máu tự thân chưa xử lý kỹ thuật vào ổ khớp về bản chất là tràn máu ổ khớp và lập tức trong 6h sau tiêm sẽ gây viêm khớp cấp-máu do lyzosome.

 Bệnh nhân Hoàng Thị X 69 tuổi, là giáo viên sử học về hưu tại tổ 8 phường Quang Trung, TP. Thái Nguyên. Bệnh nhân xuất hiện viêm khớp thoái hóa cách đây 19 năm, diễn tiến nặng dần. Đến tháng 5 năm 2011, mất vận động gần như hoàn toàn, đi đứng hoặc thay đổi tư thế cần có người dìu.

Khám thực thể, vận động thụ động khớp gối, ổ khớp có dấu hiệu “lắc rắc, lạo xạo” của dấu hiệu khô khớp và bao hoạt dịch, mất khoảng 50% biên độ khớp. Sau 16 lần tiêm, bệnh nhân X đỡ khoảng 70-75%, giai đoạn này chúng tôi cho dùng thêm Morinda để tăng cường chuyển hóa ở khớp, Anlix 711 giảm đau chống viêm cho những khớp khác không tiêm.

Qua quá trình điều trị bệnh nhân bằng phương pháp dùng tế bào gốc theo phương thức đơn giản, chúng tôi thấy được hiệu quả rõ rệt. Các bệnh nhân mắc bệnh khớp nói chung và thoái hóa khớp nói riêng hoàn toàn có thể trông đợi vào việc ứng dụng phương pháp này để điều trị khỏi bệnh.

Tế bào gốc ở người nằm ở đâu?

Tế bào gốc được phân chia thành 4 nguồn chính, đó là tế bào gốc phôi, tế bào gốc thai, tế bào gốc từ dây rốn và tế bào gốc từ người trưởng thành. Trong đó, việc sử dụng tế bào gốc nguồn gốc từ người trưởng thành (adult stem cells- ASCs) là khả thi nhất. Tế bào gốc ở người trưởng thành hiện diện ở nhiều cơ quan như tủy xương, máu ngoại vi, não bộ, gan, tụy, da cơ… Trước đây, việc lấy tế bào gốc chủ yếu ở tủy xương và máu ngoại vi nhưng số lượng thường ít, do đó hoặc phải lấy rất nhiều tủy xương hay máu, hoặc cần phải nuôi cấy để đạt được số lượng tế bào cần thiết. Ngày nay, một số nghiên cứu cho thấy lấy tế bào gốc nguồn gốc mô mỡ (Adipose  Tissue Adult stem cells- AT-ASCs) là một biện pháp tối ưu: mô mỡ, đặc biệt mỡ bụng có rất nhiều tế bào gốc; không phải nuôi cấy phức tạp mà vẫn có thể lấy đủ số lượng tế bào gốc phục vụ điều trị; lấy mỡ bụng rất đơn giản, chỉ cần gây tê tại chỗ vùng bụng để hút mỡ mà hầu như không gây tổn hại cho bệnh nhân. Một ưu điểm của AT-ASCs là có nhiều đặc điểm tương tự tế bào gốc nguồn gốc tủy xương. Cả hai đều có nguồn gốc từ lá phôi giữa trong thời kỳ phát triển của bào thai nên còn gọi chung là tế bào gốc nguồn gốc trung mô. AT-ASCs có thể phát triển thành các tế bào đặc hiệu nguồn gốc trung mô như tế bào mỡ, nguyên bào sợi, tế bào cơ, xương, sụn… trong những môi trường có các yếu tố tăng trưởng phù hợp.

Bs. Hoàng Sầm

Nghiên cứu viên cao cấp

Viện Y Học Bản Địa Việt Nam 

Doctor SAMAN