Các chị em, bạn dì đang truyền tai, tìm mua một loại củ lạ từ vùng núi rừng Y Tý, Lào Cai. Nhìn vỏ ngoài thì nó chả khác gì một củ khoai lang bình thường nhưng phần lõi lại mọng nước giống dưa vàng. Củ này ăn sống thì có vị ngọt, mát, ngon giòn hơn củ đậu. Các chị em còn dùng khoai nấu canh xương thơm, ngọt nước, củ hơi dẻo hoặc thái mỏng trộn nộm, ăn cuốn hay xào thịt bò. Vậy loại củ lạ này có nguồn gốc như thế nào, có phải là sản phẩm của việc lai tạo hay không? Loại củ này có tốt cho sức khỏe không?
Theo bách khoa toàn thư (Wikipedia), loại củ này có tên gọi Khoai sâm đất hay còn gọi là khoai sâm, địa tàng, hoàng sin cô, yacon. Tên khoa học Smallanthus sonchifolius, một loài thực vật có hoa trong họ Cúc được mô tả lần đầu tiên năm 1978. Tại Việt Nam, loại củ này được trồng tại Đức Trọng (Lâm Đồng), Y Tý - Bát Xát (Lào Cai).
 |  |
| Hình ảnh về củ Khoai sâm | |
Theo một số nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng khoai sâm có tác dụng tốt trong việc ngăn ngừa, kiểm soát đái tháo đường.
Khoai sâm có tác dụng kiểm soát mỡ máu. Thành phần chính của khoai sâm là fructooligosaccharide, chất xơ tự nhiên có tác dụng hỗ trợ hấp thu vitamin, khoáng chất, tốt cho hệ thống tiêu hóa. Thử nghiệm cho chuột ăn bột khoai sâm, các nhà khoa học thấy sự giảm đáng kể mức độ triacylglycerol và LDL trong máu. Khoai sâm cũng có tác dụng trong việc tăng tế bào gan sinh insulin. Nồng độ glucagon like peptide-1 (GLP1) trong manh tràng cũng tăng lên khi chuột ăn bột khoai sâm.
Chiết xuất methanol, butanol hay chloroform của rễ Khoai sâm có hiệu quả hạ đường huyết với liều tương ứng là 50, 10 và 20 mg/kg thể trọng. Trong đó caffeic acid, chlorogenic acid và ba dicaffeoilquinic acid trong dịch chiết butanol của rễ Khoai sâm có hiệu quả nhất. Nghiên cứu khác cũng cho thấy Chất enhydrin, một sesquiterpene lactone trong lá Khoai sâm cũng có hiệu quả giảm đường huyết sau ăn, điều trị đái tháo đường (liều tối thiểu: 0.8mg/kg thể trọng ở động vật).
Chất Enhydrin trong củ Khoai sâm
Tài liệu tham khảo:
1. https://vi.wikipedia.org/wiki/Yac%C3%B3n
2. Hypolipidemic effect of Smallanthus sonchifolius (yacon) roots on diabetic rats: Biochemical approach: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0009279711002808
3. Hypoglycemic activity of leaf organic extracts from Smallanthus sonchifolius: Constituents of the most active fractions: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0009279710001171
Doctor SAMAN
Ds.Ncv Nguyễn Xuân Ninh
![[Nghiên cứu về thuốc giảm đau] Cơ sở giải phẫu sinh lý của cảm giác đau](/yhbd.vn/upload/images/2013/01/thuoc%20giam%20dau.jpg)
