Tâm thần kinh

Hội chứng sa sút trí tuệ ở người già

  Hội chứng sa sút trí tuệ được đặc trưng bởi sự suy giảm dần dần toàn thể các chức năng cao cấp của vỏ não, trong đó các suy giảm trí nhớ nổi bật nhất. Sa sút trí tuệ dẫn đến các thay đổi dần hành vi của người bệnh. Là một hội chứng […]

ssct

  Hội chứng sa sút trí tuệ được đặc trưng bởi sự suy giảm dần dần toàn thể các chức năng cao cấp của vỏ não, trong đó các suy giảm trí nhớ nổi bật nhất. Sa sút trí tuệ dẫn đến các thay đổi dần hành vi của người bệnh. Là một hội chứng rất hay gặp ở người cao tuổi.

   Sa sút trí tuệ nguyên phát do bệnh Alzheimer, bệnh Pick, Alzheimer là nguyên nhân chủ yếu nhất của sa sút trí tuệ – chiếm 60 đến 70 %. Tỷ lệ mắc bệnh từ 2 đến 5,8 % ở lứa tuổi trên 65 tuổi và từ 12 đến 20 % ở tuổi 80 ở cộng đồng.

   Sa sút trí tuệ thứ phát sau các bệnh ở hệ thần kinh trung ương như tai biến mạch máu não, u não, bệnh Parkinson. Các bệnh nhiễm độc thuốc như an thần kinh, thuốc ngủ …. Nhiễm độc rượu, rối loạn chuyễn hóa…

   Sa sút trí tuệ trong các bệnh về mạch máu não là bệnh lý hay gặp nhất ở người có tuổi, gây tử vong cao, gây di chứng nặng nề về thần kinh và tâm thần như liệt vận động, rối loạn trí nhớ, hoang tưởng bị hại, bị mất cắp, mất giảm khả năng tự chăm sóc, ỉa đái không tự chủ…

   Bệnh lý mạch máu não phổ biến nhất là Tai biến mạch máu não (gồm nhồi huyết não và xuất huyết não), gây tử vong cao đứng hàng thứ 3 sau các bệnh tim mach và ung thư (theo Tổ chức v tế thế giới). Nếu không tử vong cũng thường để lại tổn thương liệt nửa người, rối loạn trí tuệ ở các mức độ khác nhau.

   Tóm lại các rối loạn trí nhớ và các  chức năng trí tuệ là rất phổ biến có thể gặp trong rất nhiều bệnh đặc biệt ở người già. Điều quan trọng đặt ra là đi song song với việc điều trị cho từng loại bệnh riêng biệt cần phải điều trị rối loạn trí nhớ và trí tuệ gặp trong các bệnh này.

   Cơ sở sinh lý và giải phẫu của hội chứng sa sút trí tuệ.

   Đây là vấn đề rất lớn và phức tạp, có sự tham gia phối hợp của nhiều yếu tố, theo từng loại bệnh lý, tùy theo ví trị tổn thương và mức độ tổn thương .

   Tổn thương do mất tế bào thần kinh: Gặp trong bệnh lý đặc biệt ở người già như teo não ở người già, bệnh Alzheimer, bệnh Pick…

+ Các tổn thương tế bào thần kinh (Neurone) trong tai biến mạch máu não, chấn thương sọ não, các bệnh thoái hóa, các bệnh rối loạn chuyển hóa, bệnh nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương…

Hậu quả là gây tổn thương các Nerone, giai đoạn đầu là thoái hóa, tiếp theo là hủy hoại làm chết các Neurone, đây là loại tổn thương không hồi phục.  Vì vậy thực tế lâm sàng điều trị rất khó khăn và hạn chế, người bệnh có di chứng nặng nề về thần kinh và Tâm thần, gây gánh nặng rất lớn cho gia đình và xã hội.

+ Giảm tính thấm qua màng tế bào thần kinh dẫn đến giảm chức năng các thụ thể – Recepter- gây hậu quả suy giảm chức năng trí nhớ, trí tuệ, hành vi tác phong…

   Vai trò của hệ Cholinergic:

+ Qua các nghiên cứu thấy rằng hệ Cholinergic đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình học tập, ghi nhớ.

+ Nghiên cứu ở những người sa sút trí tuệ kết luận sự suy giảm ở hệ Cholinergic tỷ lệ thuận với các triệu chứng trên lâm sàng.

+ Acetylcholine là chất dẫn truyền chủ yếu của hệ Cholinergic, do đó sự thay đổi của Acetylcholin và các tiền chất của nó có vai trò quan trọng trong các rối loạn về trí nhớ ,trí tuệ. Đây là một cơ chế quan trọng được áp dụng trong lâm sàng điều trị các rối loạn trí nhớ và trí tuệ bằng cách làm tăng lượng Acetylcholin và các tiền chất của nó nhằm góp phần vào việc phục hồi trí nhớ và trí tuệ .

Vai trò của vị trí tổn thương .

+ Hội chứng sa sút trí tuệ thường do các tổn thương vỏ não diện rộng và lan tỏa.

+ Một số tổn thương nhỏ cục bộ ở đồi thị, nhân xám trung ương và các cấu trúc có liên quan đến trí nhớ  như Cực Hải mã, thể vú, đồi thị.

Chính dựa tên một số hiểu biết về sinh lý bệnh học nói trên mà người ta nghiên cứu tìm các dược chất có tác dụng tăng cường bổ xung, hỗ trợ cho hệ Cholinergic, hoạt động của màng tế bào, các Receptor…

Vấn đề điều trị trong hội chứng bệnh sa sút trí tuệ.

  Trên thế giới cũng như Việt nam về điều trị gặp rất nhiều khó khăn, khi có sa sút trí tuệ có thể coi như sự đã rồi, nếu như không muốn nói là không thể, nhất là ở người già. việc tìm thuốc chống sa sút trí tuệ chẳng khác gì tìm thuốc trường sinh bất tử, từ mấy nghìn năm nay. Vì đến nay khi đã gặp hội chứng này trong các bệnh lý khác nhau các thuốc để điều trị chỉ là các thuốc chữa triệu chứng như có rối loạn tâm thần và hành vi dùng thì dùng an thần kinh, có rối loạn trí nhớ, quên, lú lẫn… dùng nhóm thuốc tăng tuần hoàn não như hoạt huyết dưỡng não duxin, cavinton, gliatilin… hoặc loại thuốc bổ tế bào thần kinh Neurone như thuốc cerebrolysin, Pho.L …Ngoài dùng thuốc người ta còn dùng các phương pháp hỗ trợ khác để phục hồi chức năng tế bào thần kinh như châm cứu, xoa bóp, vật lý liệu pháp, tâm lý liệu pháp, giúp bệnh nhân tái hòa nhập với gia đình hoặc cộng đồng.

  Với tư cách là người thày thuốc chuyên khoa Tâm thần và Thần kinh từ năm 1977, nay được biết Viện Y học bản địa Viêt nam đã/đang nghiên cứu hoàn thiện bài thuốc NEO-19 vào giai đoạn cuối để điều trị sa sút trí tuệ ngươi già cho kết quả khả quan, thật đáng mừng. Hơn hết, NEO-19 hoàn toàn từ thảo dược, chuyển giao công nghệ dạng viên nén bao philm nên thuận lợi cho bệnh nhân dùng và bảo quản.

  Khi cha mẹ, Ông bà chúng ta trước đây hoàn toàn tỉnh táo, thương yêu lo lắng cho con cháu.  Bỗng thời gian gần đây lại quên mặt con cháu, ăn rồi nói chưa, tưởng con cháu trộm đồ, quên chuyện gần nhớ chuyện xa xưa, tưởng con cháu vô trách nhiệm với mình hoặc ỉa đái dầm dề… thậm chí phải vào nhà dưỡng lão. Đó là hội chứng sa sút trí tuệ, sa sút nhân cách.

  Cha ông ta có câu có bệnh vái tứ phương, còn Bác Hồ và Đảng ta đã có quan điểm rất đúng đắn và sâu sâu sắc là kết hợp đông y và tây y, kết hợp thuốc nam và thuốc bắc. Với cá nhân tôi, Viện Y học bản địa Việt Nam là 1 điểm đến như vậy.

Doctor SAMAN
TS.BS Cao cấp Ngô Quang Trúc

Tác giả

Giới thiệu về tác giả

TS.BS Cao cấp Ngô Quang Trúc

Bình luận

Bấm vào đây để viết bình luận