1. Hình thức phổ biến nhất của rụng tóc là rụng tóc androgenetic, gặp ở cả nam giới và phụ nữ, chiếm khoảng 95% trong tổng số những người bị hói.

Tiếp theo là Rụng tóc từng vùng (Alopecia areata) chiếm ít hơn 4%. Các loại rụng tóc còn lại khác , gộp lại với nhau, chiếm ít hơn 1%.

2. Hippocrates: “Hoạn quan không bị gút và cũng không bị hói đầu”.

James B. Hamilton đã viết: “Hoạn quan không bị hói đầu bởi vì họ không có nội tiết tố nam androgen. Chính androgen là điều kiện tiên quyết và là chất kích thích chính gây ra chứng hói đầu thông thường.”

Nguyên nhân của rụng tóc androgenetic là ở enzym 5-alpha reductase được sản xuất trong các tuyến bã nhờn (tuyến dầu) và các nang lông do  nhạy cảm với các nội tiết tố androgen. Dưới tác động của 5-alpha reductase, hormone testosterone chuyển đổi thành dihydrotestosterone (DHT). Đối với một số nang tóc, tập trung chủ yếu ở phía trên của đầu, hormone DHT  là độc hại. Những nang tóc nhạy cảm với dihydrotestosterone này dưới tác động của nó bị teo đi và có thể cuối cùng là chết đi.

Việc rụng tóc quá nhiều và hói đầu hoàn toàn là bị kích động bởi DHT, trong khi testosterone có thể lưu thông tự do trong các nang lông mà không làm cho chúng một chút tổn hại nào. “

Các nghiên cứu ở các hoạn quan cho thấy rằng, nội tiết tố androgen tinh hoàn của họ có nồng độ thấp, và ở những người đàn ông thiếu gen 5-alpha-reductase có nồng độ dihydrotestosterone (DHT) thấp, ám chỉ DHT là một androgen chủ chốt trong sinh bệnh rụng tóc kiểu nam ở nam giới.

 3. Trong rụng tóc, hói đầu kiểu nam hoặc rụng tóc androgenetic (androgenic alopecia) là tình trạng khi dihydrotestosterone (DHT) tác động kích hoạt thụ thể androgen gây hủy hoại các nang tóc, làm chúng mỏng teo đi và cuối cùng là tóc rơi rụng ra..

Sự tăng hoạt động của 5-alpha- reductase trong da làm cho nồng độ của DHT ngày càng tăng, do đó nó càng làm trầm trọng chứng rụng tóc androgenic. Giảm mức độ của dihydrotestosterone sẽ làm giảm rụng tóc.

Do đó, ức chế của isoenzyme 5-α reductase loại 2 này là một cách tiếp cận hợp lý để điều trị androgenetic rụng tóc.

4. Có rất nhiều hoạt chất trong tự nhiên có thể ức chế sự hoạt động của 5-alpha reductase để kìm hãm  sản xuất DHT như  Kẽm,  azelaic acid, β–sitosterol, một số axit béo không no như axit gamma-linolenic, axit alpha–linolenic, axitlinoleic và acid oleic, và một loạt các polyphenol cũng thấy ức chế hoạt động 5α–reductase mức độ khác nhau. Trong sốcác polyphenol, valoneic axit dilactone và gallagyldilactone, 2 tanin thủy phân được ( hydrolysable) được phân lập từ lõigỗ của Shorea laeviforia và trong các loài sồi như sồi trắng Bắc Mỹ (Quercus alba) và sồi đỏ châu Âu (Quercus robur L.),pro-vitamin B5, sản phẩm của cây cọ lùn, cây lá quạt, những chất Ganoderic acid. organoderol B được tìm thấy trong nấm Linh chi (Ganoderma lucidum), các axit béo với mạch trung bình được tìm thấy trong dừa và hạt nhân của nhiều loại trái cây cọ (Elaeis guineensis,Elaeis oleifera)cho thấy có tác dụng ức chế trên 5α–reductase.

Những hoạt chất này được sử dụng để sản xuất các loại sản phẩm chăm sóc và bảo vệ tóc. Trong khi làm ngăn cản tạm thời những hoạt động phá huỷ của DHT, các loại sản phẩm này đồng thời giúp hồi sinh nang tóc, và tóc có thể mọc lại một cách tự nhiên.   

5. Thuốc lý tưởng phải là an toàn, hiệu quả trong việc ngăn ngừa rụng tóc, ổn định tăng trưởng của tóc và chất lượng, tác động chỉ ở cấp độ của da và không xâm nhập vào cơ thể.

Thuốc được  sử dụng dể bôi lên da đầu, nhằm kích thích phân chia tế bào của nang tóc. Bằng cách này thuốc có thể có hiệu quả để ngăn ngừa rụng tóc và kích thích mọc tóc.

Cơ chế tác động của thuốc là:
Thuốc làm giảm tác động đến tóc của nội tiết tố nam dihydrotestosterone (DHT), thủ phạm chính làm rụng tóc ở nam giới và phụ nữ; thuốc có khả năng cạnh tranh để chiếm lấy chỗ liên kết trên các thụ thể của nang tóc nhanh hơn nội tiết tố nam DHT, không cho phép hormone DHT tác động đến nang lông.

Để ngăn chặn rụng tóc và kích thích mọc tóc mới, điều cần thiết là trong thành phần của thuốc phải có các loại rượu thích hợp, tinh dầu ether thích hợp và các axit amin vv có khả năng “vận chuyển” thuốc thấm qua da đầu để tới các nang lông.

6.Thành phần của thuốc cần bao gồm các yếu tố:

– thảo dược có tính năng kháng khuẩn, chống viêm, chống oxi hóa (đa phần các thảo dược đã có sẵn thuộc tính này);

– thảo dược có khả năng ức chế 5α-reductase;

– thảo dược có tính năng kích thích tăng lưu thông máu (thường dùng đến các vị cay nóng như ớt, tỏi…);

– thảo dược kích thích hồi sinh nang lông hoạt động trở lại, kích thích phát triển nang lông (kích thích quá trình phân chia tế bào nang lông);

-thảo dược kích thích mọc tóc mới và ổn định tăng trưởng của tóc;

– chất làm dung môi mang và dẫn các vị thuốc thấm vào da tới nang lông (một số loại rược thích hợp, các tinh dầu ether từ các loại hoa quả, lá cây, vỏ cây).

Thông thường, bài thuốc chỉ gồm 2, 3 hoặc 4 loại thảo dược là đã hội tụ đủ các yếu tố cần thiết. Ngoài ra, cũng cần có tư vấn tâm lý trị liệu để giảm sự căng thẳng (stress) và có chế độ ăn uống phù hợp. 

Ts Lô Quang Phú

Bộ phận Nghiên cứu khoa học Saman Pharm

Doctor SAMAN