Thảo dược chống stress ô xy hóa trong nội mạc lòng mạch
Stress ô xy hóa có thể gọi là 1 đả kích oxy hóa góp phần gây ra rối loạn chức năng nội mạch. Sal B làm giảm các chất ô xy hóa phản ứng (R-OS gọi là gốc tự do) ở các động mạch. ROS dễ dàng hoạt động cùng NO để sản xuất ra các peroxynitrite anion là chất ô xy hóa độc mạnh làm hư hại nhiều loại phân tử sinh học. Suy luận là Sal B có khả năng bảo vệ tế bào nội mạch bằng việc ngăn ngừa tiêu thụ NO ở các phản ứng có hại như sự hình thành peroxynitrite và bằng việc giữ được sinh khả dụng của NO (NO bioavailability).
EGb 761 - chiết xuất của bạch quả, tùy theo liều dùng đã ngăn chặn được stress ô xy hóa ở các tế bào tĩnh mạch rốn của người đã bị kích thích bởi glucose có nồng độ cao. Ngoài ức chế sản sinh ROS và ức chế hàm lượng 8-OhdG, EGb 761 còn chống sự hư hại của DNA bị ô xy hóa. Điều đó chỉ ra rằng các thảo dược có tác động bảo vệ nội bào bằng việc làm suy giảm sự ô xy hóa DNA nội bào. Chiết xuất của Echium amoenum, một loài thực vật có hoa mọc ở Iran và caucasus đã cho thấy khả năng bảo vệ tế bào và chống ô xy hóa nội mạc tĩnh mạch dây rốn của người cho dùng H2O2.
Thí nghiệm này tạo mô hình tổn thương nội mạc tĩnh mạch dây rốn người sau đó dùng chiết xuất Echium amoenum giàu anthocyanin với nồng độ 100–1000 μg/ml ở giai đoạn trước tổn thương thì thấy giảm sự chết tế bào, giảm nồng độ hydro peroxide và tăng giá trị chống ô xy hóa khử sắt (ferric reducing antioxidant power vallue) ở cả dịch lỏng nội bào lẫn dịch lỏng ngoại bào.
Sâm đỏ Triều Tiên cũng làm giảm tổn thương bị gây bởi H2O2 trong các tế bào nội mạc tĩnh mạch dây rốn của người. Tác động ức chế lên sự chết tế bào bị giảm mạnh bởi chất ức chế HO-1 là zinc protoporphyrin. HO-1 được cho là làm tăng thêm sự bảo vệ tế bào chống lại các loại tác nhân gây ra tổn thương. Đã quan sát thấy được Sâm đỏ Triều Tiên có tác động làm điều chỉnh tăng biểu lộ của HO-1 ở các tế bào nội mạc tĩnh mạch dây rốn của người mà sự biểu lộ này bị mất đi khi cho làm câm biểu lộ yếu tố 2 có liên hệ với yếu tố hạt nhân eythroid 2 (Nuclear factor-eythroid 2-related factor 2, viết tắt Nrf2 là một yếu tố phiên mã chống ô xy hóa quan trọng).
Những kết quả nêu trên cho thấy Sâm đỏ Triều Tiên có thể có tác động bảo vệ mạch thông qua việc tạo ra HO-1 được trung gian bởi Nrf2 trong các tế bào nội mạc của người. Ophiopogonin D là một trong các thành phần hoạt hóa sinh học mạnh nhất từ Cây mạch môn - Radix Ophiopogon japonicas. Việc sử dụng chất này ở giai đoạn tiền điều trị (pretreatment) cho thấy đã có hàng loạt tác dụng bảo vệ liên quan đến chống ô xy hóa:
(1) Làm giảm peroxi hóa lipid gây bởi H2O2 và làm giảm carbonyl hóa protein
(2) Làm suy yếu sự sản sinh ROS ở ty thể và sự chết rụng tế bào
(3) Làm hồi phục lại năng lực chống ô xy hóa toàn phần của tế bào
(4) Làm ức chế sự giải phóng các cytokin gây viêm và ngăn chặn sự hoạt hóa của NFκB và các dòng thác tín hiệu ERK
(5) Ngăn chặn hoạt động enzym của catalase, HO-1 và của các caspase.
Nói chung, các phát hiện trên cho thấy các thảo dược có vai trò bảo vệ khỏi tổn thương nội mạc và là các chất chống ô xy hóa hiệu quả đối với tổn thương này.
TS Đỗ Văn Lộc & BS Hoàng Sầm biên dịch
.jpg)
.png)
.png)
