Đào tạo tọa đàm

Thầy giáo nói học trò – Giáo sư Nguyễn Quang Tuấn “quá nghiêm khắc”

Thầy giáo nói học trò – Giáo sư Nguyễn Quang Tuấn “quá nghiêm khắc” Vừa rồi Giáo sư Nhà giáo nhân dân Phạm Gia Khải nói, học trò cũ là Giáo sư Nguyễn Quang Tuấn Giám đốc mới của bệnh viện Bạch Mai “Nghiêm khắc quá” dẫn tới một số cán bộ nhân viên bệnh […]

Thầy giáo nói học trò – Giáo sư Nguyễn Quang Tuấn “quá nghiêm khắc”

Vừa rồi Giáo sư Nhà giáo nhân dân Phạm Gia Khải nói, học trò cũ là Giáo sư Nguyễn Quang Tuấn Giám đốc mới của bệnh viện Bạch Mai “Nghiêm khắc quá” dẫn tới một số cán bộ nhân viên bệnh viện xin thôi việc, chuyển công tác, xin nghỉ… nhưng mỗi thời mỗi khác, cần thay cũ đổi mới, trên nền tảng có thừa kế.

Theo cá nhân tôi Ông Tuấn đã đúng.

Quả thật bệnh viện Bạch Mai theo năm tháng trôi đi, nay đã trở nên cũ nhiều trong cách quản lý, cũ kỹ trong cấu trúc cơ sở hạ tầng và cũ đi cả trong cách nghĩ, cách làm.

1. Bệnh viện Bạch Mai là một bệnh viện tuyến đặc biệt có thương hiệu từ thời Pháp, bệnh viện ra đời năm 1911, tên là Nhà thương Cống Vọng, còn nhỏ bé; Năm 1935 bệnh viện có tên Hospital de René Robin, quy mô lớn hơn, là cơ sở thực hành của trường Đại học Y khoa Đông Dương; Năm 1945, bệnh viện được mang tên là Bạch Mai. Qua các đời Thầy Hồ Đắc Di, Tôn Thất Tùng, Đặng Văn Chung và các tiền bối khác … đây là bệnh viện lớn nhất nước và được nhà nước bao cấp, chữa bệnh không mất tiền viện phí. Những người thầy, những cây đa, cây đề như cố giáo sư Hồ Đắc Di, Đặng văn Chung, Tôn Thất Tùng, Trịnh Ngọc Phan, Thầy Đỗ Đình Địch, Thầy Nhạc, Thầy Khải, Thầy Trạch, Thầy Đính, Thầy Chương, Thầy Hinh …họ đã quản lý lý bệnh viện rất tốt, rất nhiều ích lợi cho dân. Nhưng vì ngày đó khác với bây giờ; ngày đó họ có “quyền lực đạo đức” giám sát, họ không nói nhiều, Học theo Bác Hồ, cứ lợi cho người bệnh là hết mình làm việc.

2. Trong môi trường có bao cấp cán bộ nhân viên có tư tưởng ỷ lại, dựa vào bao cấp và thương hiệu, uy tín sẵn có, ít nhiều có những dấu hiệu ban ơn dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho người dân. Tại sao biết, vì gần cuối thập niên 70 thế kỉ trước tôi từng học và làm việc ở đây. Người bệnh có tâm lý rằng: Nếu muốn an tâm khi điều trị, tốt nhất phải quen ai đó, càng quan hệ tốt với họ, quá trình điều trị càng yên tâm. Nếu không, chả lẽ không có chút chút lót tay, cảm ơn …

Chính nhờ uy tín bệnh viện, uy tín của các giáo sư, thầy thuốc ở đây rất cao, vị thế xã hội được nhiều người kính trọng, lại được bao cấp 1 phần … nên nơi đây không ít “khẩu ăn theo” một số cán bộ ở đây mang tính hơi kiêu kiêu, đây không nói chuyện họ giỏi hay không giỏi; trong đó không ít người chỉ học hệ chuyên tu dài hạn; đã có thời kì, khoảng năm 2000 – 2005, tôi nghe phong thanh ai đó nói rằng, sau tốt nghiệp đại học y khoa, chỉ cần 600 triệu là được vào làm ở Bạch Mai, chuyện có hay không thì không dám chắc … Chúng tôi cũng từng có và đang có vài bác sỹ học trò hệ chuyên tu làm ở đây. Một khoản đầu tư hơn nửa tỷ ngày đó, nếu có thật, thì việc thu hồi vốn là tất yếu.

3. Vì tính thương hiệu, tính uy tín, tính bao cấp nên bệnh viện Bạch Mai có tới 55 đơn vị trực thuộc, trong đó có thêm các bệnh viện chuyên khoa như viện Da liễu, Viện huyết học – truyền máu, viện Nhiệt đới… chưa kể các bệnh viện vệ tinh khác … nằm trong sự quản lý chung của bệnh Viện Bạch Mai. Hay nói khác đi là nhiều “Viện con” nằm trong bụng bệnh viện “Mẹ”; Mỗi viện lại có hệ thống tổ chức cán bộ riêng, giám đốc riêng, có hệ thống hậu cần riêng, có chính sách đãi ngộ riêng … sự phân chia này dẫn đến phân quyền, phân mảnh chính sách đãi ngộ cán bộ, quản lý y đức, quản lý nhân sự, quản lý chuyên môn … theo các mức độ khác nhau …

Đến lượt Giám đốc, GS. Nguyễn Quang Tuấn về thì bệnh viện Bạch Mai giống như công ty mẹ có nhiều công ty con vậy. Mỗi ngày hàng vài nghìn người bệnh đến khám, cấp cứu, hồi sức tích cực … với khoảng 3000 giường bệnh thực kê, mỗi giường có thể tới 2-3 người nằm, khả năng thanh toán người bệnh lại khác nhau… nói vậy để thấy tính phức tạp trong quản lý và điều hành bệnh viện Bạch Mai. Phức tạp hơn là Bạch Mai trực thuộc Bộ y tế, muốn chi phí sửa chữa, nâng cấp, xây mới, chỉnh sửa cấu trúc hạ tầng, thay đổi, áp dụng phương pháp điều trị mới… đều cần ý kiến của Bộ chủ quản, rất nhiêu khê, còn nặng tính tập trung, quan liêu, bao cấp.

4. Từ cuối năm 2019 bệnh viện Bạch Mai được chính phủ cho thí điểm chuyển sang chế độ hoạt động tự chủ, mọi hoạt động của viện tự do Hội đồng bệnh viện quyết định nhanh chóng, thuận lợi. Thuận lợi chưa thấy đâu thì giữa năm 2020 xảy ra hai sự kiện: Giám đốc cũ bị điều tra, giám đốc mới – GS. Tuấn chân ướt chân ráo mới về đã phải chịu “một đòn” gây shock “lây nhiễm Covid-19”. Giữa bộn bề vừa phải lập tức tự chủ kinh tế hoàn toàn, tự trả lương cho hàng nghìn cán bộ, nhân viên, vừa hỗ trợ các bệnh viện khác trong cơn dịch … và chịu trách nhiệm trước Bộ y tế và trước pháp luật. Nếu theo mãi cơ chế cũ, nề nếp cũ, quản lý kiểu “cứ cách cũ mà làm” liệu bệnh viện có tiếp tục trở thành các đầu ngành mãi được không?

Trong môi trường cạnh tranh khốc liệt, mấy “ông lang bà mế” cũng sẵn sàng cạnh trạnh với Bạch Mai, chứ lý do gì mà bệnh viện Thu Cúc, Hồng Ngọc, Tràng An, Tâm Anh, Vinmec … không cạnh tranh. Cứ đà này, khoảng 10-15 năm nữa bệnh viện này sẽ tụt hậu, phân mảng về quyền, nghĩa vụ, chuyên môn và trách nhiệm trước người bệnh.

Ngày nay người khôn của khó, đạo đức nghề nghiệp đã có nhiều chỗ xuống cấp … liệu có thể áp dụng theo cách quản lý cũ trong môi trường tự chủ, cạnh tranh được nữa không? Trình độ các bác sỹ trẻ ngày nay cũng rất tốt, họ có môi trường học tốt, thầy tốt và giỏi; theo đó, thời 4.0 họ phải chịu áp lực giỏi chuyên môn và giỏi cả tài chính kinh tế … thế nhưng ngày nay không còn chịu sự giám sát của “Quyền lực đạo đức” nữa. Như vậy, đổi mới quản lý, thiết kế, tái cấu trúc lại toàn diện là hoàn toàn cần thiết. Những bậc lão thành, các bậc tiền bối cũng nên đứng trên khuynh hướng, xu thế thời đại để nhìn nhận vấn đề, đặc biệt là vấn đề nhân sự.

Bác Hồ từng nói “Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội, phải có con người xã hội chủ nghĩa và có tư tưởng xã hội chủ nghĩa”. Như vậy, để Bệnh viện tự chủ được, trước hết phải có con người tự chủ và phải có tư tưởng tự chủ. Tất nhiên, việc đầu tiên là loại bỏ các “khẩu ăn theo”, các con người trong môi trường xã hội chủ nghĩa “muốn ăn kiểu cộng sản chủ nghĩa”.

5. Để Bệnh viện Bạch Mai mãi mãi là bệnh viện đầu ngành của Việt Nam, có thể sánh tầm quốc tế thì cần vẽ ra một viễn cảnh về Bệnh viện Bạch Mai trong tương lai với tầm nhìn đến năm 2050; để phải “thay đổi” tư tưởng chiến lược, thay đổi chỗ đứng để có cách nhìn mới, cách quản lý, cách cạnh tranh, cách thực hành, thay đổi cả những nhân sự không phù hợp nữa, mà trước hết đổi mới tư duy, bỏ nếp nghĩ cũ … chỉ tuân theo sự chỉ dẫn của pháp luật và nhu cầu của thị trường dịch vụ y tế. Thay cũ đổi mới mà đúng khuynh hướng, xu thế của thời đại, có tầm nhìn xa là vô cùng cơ bản, quan trọng và khẩn thiết.

1. Tôi biết khi viết bài này sẽ bị 1 số người phản ứng, tôi cũng chẳng quen biết gì ông Giáo sư Tiến sỹ Nguyễn Quang Tuấn – nhưng tôi biết rằng đạo đức- tài năng không phục thuộc vào tuổi – Ông này đã làm đúng và dám làm trong khi 40 năm qua không ai dám làm; làm thì sẽ có đúng sai, mô hình mới mà đúng nhiều sai ít là tốt rồi, sai thì sửa.

2. Các việc tái cấu trúc toàn diện là rất cần thiết, ví dụ như: 1) tái cấu trúc thống nhất quản lý cơ sở vật chất; 2) tái cấu trúc nhân sự và tuyển dụng nhân sự; 3) xây dựng các thiết chế quản lý mới kịp thời; 4) cán bộ, nhân viên tự đánh giá hạnh kiểm hàng tháng; 5) thành lập ban quan hệ công chúng (promotion rebublic) để tiếp dân, lắng nghe, giải quyết các vướng mắc giữa người bệnh – bệnh viện; 6) tăng cường giám sát của Hội đồng bệnh viện và giám sát của nhân dân; 7) định kỳ tổ chức học tập đạo đức y học và tư tưởng Bác Hồ; 8) cử người đi học các nước tiên tiến về quản lý bệnh viện và tiếp thu, áp dụng kĩ thuật mới trên thế giới; 9) tổ chức cho khối nhân viên bảo vệ, dịch vụ khác không có tính chuyên môn học tập đạo đức y học và kĩ năng giao tiếp;  theo đó thu nhập của người cán bộ, nhân viên sẽ được tăng lên, an tâm làm việc và cống hiến. Người thụ hưởng các thành quả này trước hết chính là nhân dân và cán bộ bệnh viện.

Hoàng Sầm, Chủ tịch Viện nghiên cứu y học bản địa Việt Nam.

Tác giả

  • BS. Hoàng Sầm

    Tốt nghiệp Đại học Y Hà Nội 1977-1983; Nguyên Giảng viên chính Đại học Y - Dược Thái Nguyên; Chủ tịch Hội đồng Viện Y học bản địa Việt Nam Cellphone: 0977356913 Email: bacsysaman@gmail.com

Giới thiệu về tác giả

BS. Hoàng Sầm

Tốt nghiệp Đại học Y Hà Nội 1977-1983;
Nguyên Giảng viên chính Đại học Y - Dược Thái Nguyên;
Chủ tịch Hội đồng Viện Y học bản địa Việt Nam
Cellphone: 0977356913
Email: bacsysaman@gmail.com

Bình luận

Bấm vào đây để viết bình luận