Các loại mụn thường gặp bao gồm mụn trứng cá, mụn nhọt, mụn đinh râu, mụn cóc, và mụn thịt. Mụn tuy không gây ảnh hưởng quá nhiều đến sức khỏe nhưng lại gây mất thẩm mỹ và có thể phá hủy làn da.

Hình 1: Các loại mụn thường gặp

1. MỤN TRỨNG CÁ (ACNE)

- Mụn trứng cá là tình trạng da liễu liên quan đến tuyến bã nhờn dưới da. Mụn trứng cá xuất hiện khi nang lông bị bí tắc do chứa nhiều chất nhờn và tế bào chết dẫn đến tình trạng viêm nhiễm. Các vị trí thường gặp: hai bên má, trán, cằm…

- Mụn đầu đen là tình trạng nhân mụn trên bề mặt da mở gặp phản ứng oxy nên chuyển sang màu đen.

- Mụn đầu trắng là nhân trứng cá đóng, lỗ chân lông bị bí hoàn toàn không bị oxy hóa nên có màu trắng.

- Mụn đầu trắng và mụn đầu đen là hai loại mụn thường gặp nhất. Đây là thể nhẹ của mụn trứng cá, không gây đau, không viêm sưng nhưng nếu không được chăm sóc đúng cách sẽ chuyển sang giai đoạn nặng hơn gây viêm.

Hình 2: Mụn đầu đen trên mũi

- Mụn ẩn là thể nhẹ của mụn trứng cá. Đây là loại mụn không viêm, không sưng, không gây đau nhưng lại có nhân nằm sâu trong nang lông nên rất khó điều trị triệt để và dễ tái phát nhiều lần.

Cách nhận biết mụn ẩn là những nốt mụn nhỏ li ti, mọc thành từng cụm và lan rộng trên bề mặt da khiến da sần sùi, thô ráp.

Vị trí xuất hiện mụn ẩn nhiều nhất là ở trên trán và dưới cằm.

Hình 3: Mụn ẩn ở trên trán

- Mụn bọc là thể nặng của mụn trứng cá, là loại mụn viêm, có kích thước lớn, thường có màu đỏ và sưng to, gây đau nhức rất khó chịu. Mụn bọc thường xuất hiện nhiều trên trán, hai bên má và cằm.

Hình 4: Mụn bọc mủ

Nguyên nhân gây mụn bọc chủ yếu do vi khuẩn P.acnes xâm nhập vào lỗ chân lông. Khi lỗ chân lông bị bít tắc do bã nhờn sẽ tạo điều kiện để vi khuẩn hoạt động mạnh gây viêm nhiễm và sinh mụn.

Ngoài ra, thói quen ăn uống không hợp lý, thường xuyên sờ tay lên mặt cũng là những nguyên nhân gây ra mụn bọc.

Mụn bọc thường dễ để lại sẹo lõm, vết thâm nếu không được điều trị đúng cách.

- Mụn nang

Mụn nang là tình trạng nặng nề nhất của mụn trứng cá và có thể gây ra nhiều biến chứng. Chúng có hình dạng sưng to lên bề mặt da, viêm đỏ, gây đau nhức và rất khó chịu. Khi chúng vỡ ra sẽ gây nhiễm khuẩn các vùng xa xung quanh, gây nổi mụn nhiều hơn. Đặc biệt kể cả khi điều trị khỏi cũng rất dễ gây tổn thương da.

Hình 5: Mụn nang

2. MỤN NHỌT (BOILS)

Hình 6: Mụn nhọt

- Nhiều người thường nhầm lẫn mụn nhọt là mụn trứng cá. Tuy nhiên đây là hai bệnh lý hoàn toàn khác nhau. Mụn nhọt thường là do nhiễm trùng ở các nang lông trước, sau đó tổn thương lan rộng, có thể tự khỏi khi nhọt vỡ mủ. Mụn nhọt nguy hiểm hơn mụn trứng cá rất nhiều

3. MỤN ĐINH RÂU (BEARD PIMPLES)

Hình 7: Mụn đinh râu

- Mụn đinh râu (hay còn gọi là mụn đầu đinh)  là loại mụn cực kì nguy hiểm xảy ra ở ngay chân của những sợi râu, ban đầu chỉ nhỏ nhưng đầu đinh, sau đó bị bội nhiễm sẽ nặng hơn, lớn hơn và gây nguy hiểm đến sức khỏe.

- Loại mụn này thường xuất hiện nhiều ở quanh môi, miệng hoặc cằm bị nhiễm khuẩn. Nếu không được chữa trị kịp thời, các triệu chứng nhiễm trùng ngày càng trầm trọng có thể lây lan đến các vùng xoang mặt gây viêm, tắc tĩnh mạch xoang hang dẫn tới nhiễm trùng máu, liệt mặt.

4. MỤN CÓC (WARTS)

Hình 8-9: Mụn cóc ở dưới gan bàn chân và mụn cơm trên bàn tay

Mụn có (còn gọi là mụn cơm) là 1 bệnh da liễu hình thành những u nhỏ, bề mặt sần sùi, chủ yếu do virus HPV gây ra do xâm nhập vào những vết xước ngoài da.

Mụn cóc thường xuất hiện ở bàn tay, cánh tay, chân. Tuy chỉ là loại mụn lành tính nhưng nhưng gây xấu xí, mất thẩm mỹ và khả năng lây nhiễm cao sang người khác do sử dụng chung đồ dùng cá nhân và lây lan ra các vùng da lành khác trên cơ thể.

5. MỤN THỊT (SKIN TAG)

Hình 10-11: Mụn thịt mọc ở cổ và quanh mắt

- Mụn thịt là các u nang nhỏ lành tính chứa keratin của ống tuyến mồ hôi eccrine, thường mọc thành từng đám trên 1 số vùng da nhất định: Quanh mắt, mông, cổ, nách, gò má, sau gáy, bụng, cơ quan sinh dục…

- Mụn thịt tuy không nguy hiểm, không gây đau nhưng khiến làn da nhăn nheo, kém sắc và phá vỡ cấu trúc của da.

- Mụn thịt thường có màu trắng hoặc màu da, nhỏ li ti với kích thước rất bé từ 1-3 mm, hơi cứng và sần sùi, không đau, không ngứa.

- Mụn thịt không thể tự hết được mà sẽ ngày càng lan nhiều hơn. Nếu không có biện pháp điều trị triệt để sẽ khiến vùng da tổn thương bị xơ cứng, lão hóa sớm hơn.

Từ 2018 Viện Y học bản địa Việt Nam đã hoàn thành các nghiên cứu cơ bản và nghiên cứu ứng dụng các sản phẩm trị mụn trứng cá thể nặng, trị mụn thịt, mụn cóc và chai sần mông. Các sản phẩm hoàn toàn từ thảo dược sản xuất tại Tả Phìn Hồ - Hà Giang.

NCV.TS Nguyễn Khắc Hồng