Viêm gan B là 1 bệnh viêm tế bào gan do virus HBV. Hậu quả thường dẫn đến viêm gan mạn tính, xơ gan hoặc ung thư gan. Bệnh lây qua đừơng tình dục hoặc qua tiêm chích truyền máu. Hiện nay ở Việt nam tỉ lệ nhiễm virus gây viêm gan B, kể cả người lành mang mầm bệnh chiếm 1 tỉ lệ rất lớn (20%).
Ngày 22/04/2004 chúng tôi tiếp nhận bênh nhận bệnh nhân Nguyễn Nhật Tấn 37 tuổi trú tại tiểu khu 32, xã Cò Nòi, huyện Mai Sơn tỉnh, Sơn La (Đt 022.843659-em trai tên Tuấn). Khám thấy bệnh nhân trong tình trạng: mệt mỏi, da và mắt hơi vàng, có ít dịch cổ chướng trong ổ bụng, không sờ thấy gan dưới bờ sườn. Đau tức vùng hạ sườn phải, mệt mỏi, chán ăn, ăn rất kém, chủ yếu uống đường Glucoza. Kết quả sinh hóa máu 06/02/2004 tại bệnh viện 19/8 có: GPT 96,6 U/L ; GOT 145,5 U/L. HbSAg (++) dương tính. Kết quả siêu âm nhu mô gan tăng âm thô mạnh, tĩnh mạch cửa 1,3cm, túi mật không căng, dịch mật trong, thành túi mỏng không có sỏi. Đường mật trong gan không giãn.
Đài bể thận phải không giãn, có vài sỏi nhỏ ở đài dưới, kích thước 0,5-0,9cm, ít dịch tự do trong ổ bụng. Kết luận, hình ảnh viêm gan mạn tính, tiền xơ gan; sỏi thận phải. Các xét nghiệm khác tại viện Bạch mai ngày 24/04/2004, HbSAg (+) HbEAg âm tính, DNA – HBV (++) (PGS TS Lê Văn Phủng)
Kết qủa siêu âm ngày 26/04/2004, gan phải 11,9 cm, gan trái 6,6cm. Nhu mô gan thô không đều, tĩnh mạch cửa 1,4 cm. Túi mật bình thường, cách dọc lách 11,4 cm. Kết luận:theo dõi xơ gan.
Sau điều trị liên tục 3 tháng bằng bài thuốc Tỳ đôn ẩm, tổng cộng 60 thang, đến ngày 22/07/2004 có kết quả siêu âm của khoa thăm dò chức năng bệnh viện Bạch mai (do bác sỹ Cao thị thanh Thủy thực hiện) có kết quả như sau: gan kích thước bình thường, nhu mô đều, đường mật trong ngoài gan không giãn, túi mật kích thước bình thường, tụy lách kích thước bình thường, nhu mô đều. Thận phải kích thước bình thường, ở nhóm đài trên có 1 nốt đậm âm đường kính 6mm, có bóng cản.
Bệnh nhân được điều trị liên tục từ 04/2004 đến 08/02/2005 thì nhu mô gan bình phục hoàn toàn, kích thước gan bình thường, GOT 35 U/L, GPT 49 U/L. HbSAg (-) , xuất hiện anti Hbe (+).
Bàn luận: về thời gian điều trị Bệnh nhân được điều trị liên tục hơn 8 tháng không có đợt nghỉ, 3 tháng đầu cải thiện rõ nhu mô gan, nhưng các xét nghiệm sinh hóa và miễn dịch vẫn dương tính. 5 tháng tiếp theo tuân thủ nghiêm chỉnh các chỉ định và chống chỉ định thuốc.
Chế độ kiêng và khem được thực hiện chặt chẽ. Về thuốc chúng tôi dùng bài Tỳ đôn ẩm có gia thêm rễ cây chàm mèo (Mạy khóm-tiếng Tày), trinh nữ tử, tầm gửi cây xoan, cỏ chỉ thiên loại Elefantopus scarber L.
Trong thời gian uống thuốc Nguyễn nhật Tấn có cho con trai là Nguyễn nhật Cường uống chung vì tuy không viêm gan nhưng nhưng có HbSAg (+), đến ngày 21/7/2005 kiểm tra thấy HbSAg của cháu Cường (-).
Chúng tôi xin cung cấp tài liệu gốc và bài thuốc nguyên bản, quá trình gia giảm để để các đồng nghiệp cùng nghiên cứu tham khảo. Trên đây chỉ là 1 trong hàng trăm trường hợp chúng tôi đã điều trị.
(Bài viết được sự đồng ý đăng của Nguyễn Nhật Tấn)
Doctor SAMAN
