Tự chăm sóc và khuyến cáo người cao tuổi trong mùa đông giá lạnh
Khi còn là sinh viên đại học y khoa, một giáo sư dịch tễ học nổi tiếng của Việt nam đã từng nói với bọn sinh viên chúng tôi rằng: “cứ mỗi lần gió mùa đông bắc tràn về, các cụ già từ miền Bắc tới miền Trung ngả xuống chết như rạ!”. Câu nói đó, tôi được nghe đã vượt quá 30 năm, thế nhưng giá trị cảnh báo cho các bác sỹ, cho người có tuổi, cao tuổi vẫn còn nguyên giá trị. Bởi lẽ đó, tôi (Hoàng Sầm) viết bài này nhằm phần nào hướng dẫn các cụ biết tự chăm sóc mình trong ngày đông giá lạnh.
- Về ăn, bất kỳ bữa nào trong ngày cũng đều ăn thức ăn nóng sốt, ăn nhiều hơn các mùa khác một chút để lấy dự trữ Calo chống rét.
- Về uống, nên uống giảm một chút nước, nhất là không nên uống nhiều quá vào buổi tối trước ngủ, nhằm hạn chế tối đa chuyện đi tiểu ban đêm.
- Về ngủ, vào mùa đông nên ngủ sớm hơn một chút và dậy muộn hơn một chút.
- Trong buồng ngủ tốt nhất là có điều hòa nóng mức 27-28oC, nếu không có điều kiện nên có lò sưởi điện hoặc chậu than nóng. Miền núi các cụ thường yêu cầu con cái ngủ giường mình đến khi chăn chiếu ấm rồi mới thừa kế chỗ ngủ.
- khi dậy đi tiểu hoặc sáng dậy cần lưu ý: xoa bóp vùng đỉnh đầu nơi huyệt bách hội, trán nơi dương bạch, gáy nơi huyệt phong trì, phong phủ…rồi mới lật chăn từng phần ngực – bụng – chân. Nằm trên giường lên gân vận động cơ thể chừng 2-5 phút mới bước xuống giường. Nên tập thể dục ngay trong buồng ngủ rồi mới chuyển tập ngoài phòng rộng hơn, khi cơ thể đã quen với không khi lạnh thì có thể tập ngoài trời nhưng thời lượng ngắn, khối lượng tập ít thôi.
- Những cụ không có cao huyết áp, không bị mắc bệnh tim mạch hoặc bệnh thận vào mùa đông bữa sáng bữa trưa nên ăn nhiều nước mắm hơn chút, nước mắm làm ấm cơ thể. Những cụ có các bệnh nêu trên thì ngược lại cần ăn giảm mặn tránh những sự cố do tăng huyết áp, bệnh mạch vành. Cách ăn giảm mặn đơn giản như sau: vào bữa chúng ta cần có thêm một tô nước nóng, gắp thức ăn rửa qua rồi mới ăn.
- Đi đường cần nhất là mặc ấm, không nên mặc một áo ấm mà nên mặc nhiều áo mỏng phía trong, áo ấm ở ngoài…miền núi các cụ ít áo có thể lót thêm một tờ báo đã vò vào áo trong trước ngực, kinh nghiệm này đặc biệt tốt cho người đi xe máy mùa lạnh.
- Nếu có hiện tượng đau đầu, chóng mặt cần dừng ngay mọi hoạt động đang diễn ra, liên hệ khẩn trương với bác sỹ đề phòng trường hợp tai biến mạch não
- Nếu thấy đau ngực trái hoặc giữa xương ức cũng cần ngồi nghỉ hoặc đi nằm ngay phòng nhồi máu cơ tim, nhất là các cụ có tiền sử thiếu máu cơ tim cục bộ hoặc bệnh tăng huyết áp.
- Hạn chế tiểu đêm tối đa, nếu tiểu đêm nhiều do thận yếu hoặc u tuyến nhiếp hộ (tiền liệt tuyến) cần để bô tiểu ngay trong phòng ngủ (có thể tìm mua Khởi dương Saman và TKS Saman để uống)
- Khi tắm cần nhất là kín gió và nhất thiết tắm nước nóng, đi xa về mệt mỏi nên pha vào nước nóng một lọ dầu phật linh để tắm, tránh sau tắm cảm lạnh.
- Khi cảm lạnh dùng ngay một lọ Thuốc xoa bóp Saman pharm xoa dọc cột sống đắp chăn một lúc sẽ hết. Nếu cảm lạnh nặng pha ngay 20 CC thuốc xoa bóp nói trên để uống duy nhất một lần.
- Nên ăn gừng, thịt chó, thịt dê, chút thịt mỡ…hạn chế ăn cá, tôm và những loài cá không vảy, đồ sống lạnh khác
- Tình dục: mùa đông nên bế khí tàng tinh do vậy cần hạn chế sinh hoạt tình dục
Bs. Hoàng Sầm
Nghiên cứu viên cao cấp
Viện Y Học Bản Địa Việt Nam
Doctor SAMAN
