Bệnh đa u tủy xương là một dạng ung thư máu nguy hiểm, khi các tế bào tương bào ác tính phát triển quá mức trong tủy xương, dẫn đến thiếu máu, nhiễm trùng, rối loạn chảy máu và tổn thương xương. Bệnh gây đau xương, gãy xương và tăng canxi máu.
Trước những thách thức trong điều trị hiện nay, các phương pháp điều trị từ y học cổ truyền đặt quan tâm ngày càng lớn trong nghiên cứu về u đa tủy xương. Trong đó, Cúc thơm (Tanacetum parthenium) – một dược liệu tiềm năng được kỳ vọng mang lại hướng tiếp cận mới trong việc kiểm soát loại ung thư khó điều trị này. Nghiên cứu đánh giá hoạt tính sinh học của hoạt chất Parthenolide chiết xuất từ Cúc thơm lên khả năng ức chế khối u trên dòng tế bào u đa tủy ở người cho thấy:
- Parthenolide ức chế chọn lọc sự phát triển của tế bào đa u tủy xương mà ít ảnh hưởng đến tế bào gốc tủy xương và tế bào máu bình thường. Sau 72 giờ, Parthenolide ức chế tăng sinh tế bào, kể cả các dòng kháng dexamethasone và doxorubicin, với IC₅₀ từ 1–3 μmol/L.
- Parthenolide giảm tác dụng bảo vệ của vi môi trường tủy xương đối với tế bào đa u tủy và ức chế hoạt động của NF-κB, yếu tố quan trọng trong viêm và ung thư.
- Parthenolide gây chết tế bào u đa tủy qua cơ chế apoptosis phụ thuộc caspase, chủ yếu qua con đường ngoại sinh (caspase-8 và caspase-3), với hoạt động caspase-8 và caspase-3 tăng mạnh, trong khi caspase-9 tăng yếu hơn.
- Sử dụng siRNA nhắm vào c-FLIP làm giảm sự phát triển của tế bào đa u tủy và tăng hiệu quả của Parthenolide trong việc ức chế tăng trưởng tế bào ung thư.
- Khi kết hợp với dexamethasone hoặc TRAIL, Parthenolide làm tăng hiệu quả tiêu diệt tế bào đa u tủy. Những kết quả này cho thấy Parthenolide có thể là một phương pháp điều trị hứa hẹn cho bệnh đa u tủy xương.
Nghiên cứu cho thấy Cúc thơm là nguồn hợp chất thiên nhiên hữu ích trong điều trị u đa tủy xương. Vì vậy, Cúc thơm đã được bổ sung vào công thức điều trị bệnh ung thư này của Viên Y học bản địa Việt Nam.
Nhóm biên tập và đưa tin: Hoàng Sầm, Nguyễn Hương, Ma Thị Hoàn và Vũ Thị Thanh Hằng.
