Vi rút SARS-CoV-2 có thông minh hơn con người không ? trả lời là không. Vậy tại sao nó biến đổi để lây nhanh hơn, mạnh hơn và độc lực cao hơn, gây hại cho loài người lớn hơn, thiệt hại nhiều hơn. Ẩn tàng trong nó với một biến thể đã có nhiều đột biến gene, các đột biến này có thể sẽ tiếp tục thay đổi …
Trước hết chúng ta hãy thừa nhận rằng SARS-CoV-2 là một sinh vật sống, theo nghĩa của đa dạng sinh học nó được thừa nhận là 1 thực thể sống ngang ngửa với các sinh vật khác trong tự nhiên. Theo đó nó cũng tuân theo các quy luật tiến hóa của tự nhiên. Đã là vật chất sống thì chúng tiến hóa theo thời gian, theo nhiệt độ, độ ẩm, các hóa chất tiếp xúc, môi trường cơ thể hay ngoài không khí, dưới nước … Như vậy theo thuyết ưu sinh thì SARS-CoV-2 phải tiến hóa để tối ưu cấu trúc của cơ thể để phù hợp với môi trường.
Nhờ giải mã gene người ta biết được SARS-CoV-2 đã đột biến ở trình tự nào so với ban đầu; Biến đổi đó làm thay đổi protein nào trong cơ thể chúng, sự thay đổi ấy tăng khả năng hay giảm khả năng lây; tăng độc lực hay giảm độc lực; thay đổi vac xin thế nào để có thể bất hoạt chúng.
Thông tin biến thể đến cuối tháng 1 năm 2021 như sau:
- B.1.1.7 : Ở Vương quốc Anh, một biến thể của SARS-CoV-2 được gọi là B.1.1.7 đã xuất hiện. Biến thể này mang một số lượng lớn các đột biến và kể từ đó đã được phát hiện trên khắp thế giới, bao gồm cả ở Hoa Kỳ (US). Biến thể này lần đầu tiên được phát hiện ở Mỹ vào cuối tháng 12 năm 2020. Vào tháng 1 năm 2021, các nhà khoa học từ Vương quốc Anh đã báo cáo bằng chứng ban đầu cho thấy biến thể B.1.1.7 có thể liên quan đến tăng nguy cơ tử vong so với với các biến thể khác. Cần thêm nhiều nghiên cứu để xác nhận phát hiện này.
- B.1.351 : Ở Nam Phi, một biến thể khác của SARS-CoV-2 được gọi là B.1.351 xuất hiện độc lập với B.1.1.7. Theo một bài báo in trước chưa được đánh giá so sánh ngang, biến thể này có chung một số đột biến với B.1.1.7. Các trường hợp được cho là do B.1.351 đã được phát hiện bên ngoài Nam Phi và biến thể này lần đầu tiên được phát hiện ở Hoa Kỳ vào cuối tháng 1 năm 2021. Bằng chứng sơ bộ từ các thông tin chưa kiểm chứng cho rằng vắc xin Moderna mRNA-1273 hiện đang được sử dụng trong Hoa Kỳ có thể kém hiệu quả hơn đối với biến thể này, nhưng cần có các nghiên cứu bổ sung.
- P.1 : Ở Brazil, một biến thể của SARS-CoV-2 được gọi là P.1 đã xuất hiện; nó được xác định lần đầu tiên vào tháng 1 năm 2021 ở những du khách từ Brazil đến Nhật Bản. Biến thể này được phát hiện ở Mỹ vào cuối tháng 1 năm 2021. Biến thể P.1 có 17 đột biến, trong đó có 3 đột biến ở vùng liên kết thụ thể của protein đột biến (K417T, E484K và N501Y). Có bằng chứng cho thấy rằng một số đột biến trong biến thể P.1 có thể ảnh hưởng đến năng lực các kháng thể (do lây nhiễm tự nhiên hoặc do tiêm chủng) để nhận biết và vô hiệu hóa vi rút, nhưng vẫn cần các nghiên cứu bổ sung.
Một đột biến cụ thể, được gọi là D614G, được chia sẻ bởi ba biến thể này. Nó cung cấp cho các biến thể khả năng lây lan nhanh hơn so với các loại virus chiếm ưu thế, như được mô tả trong một bài báo. Cũng có bằng chứng dịch tễ học cho thấy các biến thể có đột biến cụ thể này lây lan nhanh hơn so với vi rút không có đột biến. Đột biến này là một trong những đột biến đầu tiên được ghi nhận ở Mỹ trong giai đoạn đầu của đại dịch, sau khi ban đầu lưu hành ở châu Âu.
Doctor SAMAN
Biên dịch: Hoàng Sầm.
Nguồn: www.cdc.gov/coronavirus/2019