Trí nhớ đóng một vai trò quan trọng trong mọi khía cạnh của cuộc sống chúng ta. Có thể ví bộ nhớ như một tủ “hồ sơ tinh thần” lưu trữ các “bit” thông tin cho đến khi chúng ta cần chúng. Trong thực tế, nó là một quá trình phức tạp liên quan đến nhiều bộ phận của não. Những kỷ niệm có thể sống động và lâu dài, nhưng việc nhớ chúng dễ bị thiếu chính xác và quên đi. Sau đây là một số thông tin thú vị về bộ nhớ:
1. Hồi hải mã đóng vai trò quan trọng trong bộ nhớ
Hồi hải mã (hippocampus) là một phần của não trước, là một cấu trúc nằm bên trong thuỳ thái dương, có vai trò quan trọng trong việc củng cố thông tin từ trí nhớ ngắn hạn thành trí nhớ dài hạn. Nó là một phần của hệ thống Limbic và có liên quan đến cảm xúc và những ký ức dài hạn. Hồi hải mã tham gia vào các quá trình phức tạp như hình thành, tổ chức và lưu trữ ký ức.
Vùng hippocampus (màu vàng), cấu trúc hệ thống limbic có vai trò quan trọng cho bộ nhớ dài hạn (Ảnh: Medscape.com)
Do cả hai bên của não đều đối xứng, vùng đồi thị có thể được tìm thấy ở cả hai bán cầu, nên khi hồi hải mã bị hư hại có thể cản trở khả năng tạo ra những kỷ niệm mới, được gọi là mất trí nhớ.
Chức năng của vùng hippocampus cũng có thể giảm theo độ tuổi. Vào thời điểm 80 tuổi, người già có thể đã mất tới 20% các kết nối thần kinh ở vùng đồi thị, mặc dù không phải tất cả đều thể hiện sự mất mát thần kinh này, nhưng thường giảm hiệu suất trên các bài kiểm tra trí nhớ.
2. Hầu hết các ký ức ngắn hạn đều nhanh chóng bị lãng quên
Tổng dung lượng bộ nhớ ngắn hạn là khá hạn chế. Các chuyên gia cho rằng có thể “chứa” khoảng 7 món đồ trong bộ nhớ ngắn hạn trong khoảng 20 đến 30 giây. Khả năng này có thể được kéo dài phần nào bằng cách sử dụng các kỹ thuật ghi nhớ như kỹ thuật chunking – là một thuật ngữ đề cập đến quá trình lấy từng phần thông tin và nhóm chúng thành các đơn vị lớn hơn, chẳng hạn một dãy số điện thoại của 0-9-6-4-7-1-1-3-2-4 sẽ được chunked thành 096-471-1324.
Nguyên nhân của sự quên lãng
Nhà nghiên cứu trí nhớ Elizabeth Loftus, xác định lý do chính khiến con người quên đi gồm:
- Lỗi truy xuất: là lỗi trong việc lấy thông tin từ bộ nhớ, thường xảy ra khi các ký ức hiếm khi được truy cập, khiến chúng phân rã theo thời gian.
- Do nhiễu: xảy ra khi một số ký ức cạnh tranh với những kỷ niệm khác, nhất là các thông tin gần giống nhau.
- Lý do khác: bao gồm không lưu trữ thông tin trong bộ nhớ ngay từ đầu hoặc thậm chí cố tình quên những thứ liên quan đến một sự kiện gây phiền hà hoặc chấn thương…
DOCTOR SAMAN
DS.NCV Lương Văn Độ
