1. Thuốc MAOIs (tên gốc là Monoamino Oxidase Inhibitor hay MAOIs) gồm:

  • MAOI cũ: Iproniazide, Niamide, Indopane…
  • MAOI mới (RIMAs) – Reversible inhibitor monoamino oxidase: Brofaromine, Moclobermide.

2. Cơ chế tác dụng

Ngăn ngừa sự phá hủy NA và 5HT ở neuron trước synapse, do tác dụng ngăn cản men Monoamine oxidase(MAO), vì vậy làm tăng nồng độ hoạt tính của NA và 5HT(Serotonin), nên tăng khí sắc.

2.1 Cần chú ý:

Do sự ngăn trở không chọn lọc hoạt động của 2 loại Iso- enzyme(MAO-A; MAO-B) nên thuốc dễ gây tương tác nguy hiểm với thuốc giảm đau loại á phiện, thuốc chống trầm cảm TCAs, với thuốc giống giao cảm và tránh sử dụng đồng thời với các loại thực phẩm chứa Tyramin gây tăng huyết áp, nhịp tim nhanh, suy tim.

Tránh phối hợp thuốc chống trầm cảm loại SSRIs với MAOI, vì chúng có thể gây “hội chứng Serotonin”, gây tử vong do tăng hoạt tính của 5HT.

Khi chuyển sử dụng thuốc khác hoặc trở lại chế độ bình thường, muốn đạt được an toàn phải cắt thuốc IMAO it nhất 2 tuần

2.2 RMAOIs

Đây là một nhóm MAOIs mới tác động chọn lọc MAO–A và do ức chế có hồi phục (resersible inhibitor) nên khi chấm dứt điều trị thì men MAO được hồi phục nhanh, nên không gây ra những tương tác như sử dụng MAOI cũ.

Tuy nhiên cũng không nên phối hợp với thuốc chống trầm cảm SSRIs.

a) Tai biến, tác dụng phụ

  • MAOIs cũ không được sử dụng vì tương tác nhiều nên nguy hiểm, đặc biệt với các thuốc chống trầm cảm khác(TCAs, SSRIs và các thuốc khác như: Barbiturate, Rererpin, dẫn chất thuốc phiện…), các thức ăn giàu Tyramin và các nước uống lên men như  rượu, bia…
  • RMAOIs mới: có thể gây dị ứng, lú lẫn cấp.

b) Chỉ định điều trị

  • MAOI cũ ít được chỉ định, không được dùng ở nước ta.
  • RMAOIs mới: có thể gây rối loạn hoảng sợ; ám ảnh sợ khoảng trống; ám ảnh sợ xã hội; rối loạn ăn uống; đau; trầm cảm lo âu. Thuốc RMAOIs mới được dùng trong các trường hợp kháng thuốc chống trầm cảm cổ điển.

c) Chống chỉ định

RMAOI mới không được kết hợp với các thuốc chống trầm cảm SSRIs; trong các trường hợp gây dị ứng; rối loạn nhận thức.

d) Liều lượng

 RMAOIs mới: Moclobemide 150mg, liều bắt đầu 150-300mg/ngày chia làm 2-3 lần, tăng liều dần hợp với từng cá thể bệnh nhân. Liều tối đa 450mg-500mg, dùng sau khi ăn.

(Còn nữa)

Doctor SAMAN
TS.BS Cao cấp Ngô Quang Trúc

[]